روش کشت امروز، نفسی برای زیست فردا
تاریخ انتشار: ۱۴ مهر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۱۳۸۲۹۶
به گزارش خبرنگار ایرنا، دستان ترک خورده و خشکیده‌اش را به امید قطره‌ای از اشک شوق ابرها به آسمان گرفت و خورشید را به گیسوان طلایی‌اش سوگند داد که نگاه نافذ و گیرایش را کمی آن‌طرف‌تر بگیرد که در این بخل ابرها، بتواند جلوی پرواز قطره قطره دارایی خود را بگیرد.
روزهای سختی را پشت‌سر گذاشته است. انگار برای کاری جز این آفریده نشده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
فرزندانش بی‌توجه و بی‌خبر از درد او، شیره جانش را می‌مکند، و نگاه خیره خورشید نیز رمقی برایش نگذاشته است. آری... خشکسالی و مرگ حیات بر زمین جدی است.
کشت و کاری که با هدف تامین حیات می‌گذرد، خود عاملی بر تهدید حیات شده است. پرورش غذا، به هر قیمت ممکن ارزشمند نیست و حتی شاید گاهی لازم باشد غذای خود را به شاداب ماندن و پیشگیری از پیری مادر خود، زمین، ببخشیم.
کشاورزی، این فعالیت دیرینه و ارزشمند، این روزها به تیغی دولبه تبدیل شده است که در صورت بی‌مدیریتی و یا کاهلی در تسریع مدیریت، می‌تواند تیشه به ریشه تنها خانه و مادر ما، زمین بزند.
آمارهای وزارت جهادکشاورزی می‌گوید ۸۰ تا ۹۰ درصد از مصرف آب کشور، به کشت و کار اختصاص دارد. آمارهای استان سمنان نیز از الگوی کشوری تبعیت می‌کند. این بدان معناست که تمرکز بر بهینه‌سازی مصرف آب کشاورزی، بیشترین تاثیر را در زنده نگهداشتن منابع آبی زیرزمینی و حتی احیای منابع از دست رفته دارد.
از انسان امروز که به فناوری و علم بسیار گسترده دسترسی دارد، انتظار می‌رود همه فعالیت‌هایش مهندسی شده و اصولی‌تر باشد و به طور مثال، در بحران آب شدیدی که امروز گلوی زمین، به ویژه مناطق خشکی مانند ایران را می‌فشارد، با تمام قوا از فناوری‌های به روز کشاورزی بهره ببرد.
کشت گلخانه‌ای، سامانه‌های نوین آبیاری و روش‌های انتقال آب نوین، از جمله امکانات امروزی است که تاثیر بسزایی در کاهش مصرف آب کشاورزی دارد اما هنوز آنطور که باید و شاید در کشور و استان ما مورد توجه قرار نگرفته است.
خاک استان سمنان نیازمند اصلاح به منظور نگهداری بیشتر آب
رییس هیات مدیره نظام صنفی کشاورزی استان سمنان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا بیان کرد: شرایط کشت و کار و کشاورزی در هر شهرستان متفاوت است به طور مثال کشت پسته در دامغان انجام می‌شود اما در گرمسار ممکن نیست بنابراین باید محصولات مناسب هر شهرستان شناسایی شود.
رشید پرهام با اشاره به اهمیت بسیار بالای اصلاح خاک در کاهش مصرف آب کشاورزی گفت: خاک خوب باید رطوبت را در خود حفظ کند و اگر این اتفاق بیفتد نیاز آبی محصولات کشاورزی کاهش و بهره‌وری افرایش می‌یابد.
وی افزود: خاک فقیر استان سمنان رطوبت را در خود نگه نمی‌دارد و باید به گونه‌ای با بقایای گیاهی، کودهای اسطبلی و بقایای محصولات کشاورزی تغذیه و اصلاح شود که هرچه بیشتر رطوب را در خود حفظ کند.
رییس هیات مدیره نظام صنفی کشاورزی استان سمنان گفت: گذشته از این، الگوی کشت باید با معیشت کشاورزان هم‌خوانی داشته باشد اما امروز به گونه‌ای است که از کشاورزی که توان مالی پایین دارد و حتی نمی‌تواند کود شیمیایی مورد نیاز خود را تامین کند، توقع می‌رود ۱۰ سال منتظر ثمره درخت پسته‌اش بماند.
لزوم مدیریت همزمان آب و خاک توسط جهاد کشاورزی
پرهام گفت: مدیریت آب از جهاد کشاورزی گرفته شده و به وزارت نیرو سپرده شده است. همین موضوع سبب ناهماهنگی در کشاورزی و کشت و کار می‌شود زیرا برای کاهش مصرف آب کشاورزی، باید مدیریت آب و خاک در کنار هم رقم بخرد.
وی افزود: به طور مثال بخش زیادی از آب موجود در نهرهای سنتی که برای کشاورزی استفاده می‌شود، به هدر می‌رود و لازم است با بتونی کردن بستر نهر و یا لوله‌کشی، از هدر رفت آب جلوگیری شود.
رییس هیات مدیره نظام صنفی کشاورزی استان سمنان گفت: شرکت آب منطقه‌ای سمنان به مدیریت آب کشاورزی توجه بیشتری داشته باشد که کشاورزان ناچار به کاهش محصولات خود نشوند زیرا در نتیجه این اتفاق، امنیت غذایی جامعه به خطر می‌افتد.
وی افزود: سه فعالیت پایه مدیریت منابع آبی، «جمع‌آوری»، «حفاظت» و «تامین» بر عهده وزارت نیرو قرار دارد در حالی که اگر در اختیار جهادکشاورزی بود اتفاقات بهتری رقم می‌خورد و آب کشاورزی دقیق‌تر مدیریت می‌شد.
کشت گلخانه‌ای، پرورش محصول بیشتر با آب بسیار کم
رییس هیات مدیره شرکت دانش‌بنیان «کشت بافت گیاه‌افزا» نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا بیان کرد: این شرکت از سال ۱۳۹۶ آغاز به کار کرد و در زمینه کشت گیاهان زینتی و درختی مانند پلونیا و زاموفیلیا که نسبت به تحمل شرایط کم‌آبی تحمل زیادی دارند فعالیت می‌کند.
سیدمیثم میرزایی بیان کرد: شرکت «کشت بافت گیاه‌افزا» همچنین در زمینه کشت گیاهان دارویی که نیاز آبی بسیار کمی دارند و در جنگل‌های ارسباران آذربایجان و شهرستان گناباد (واقع در خراسان رضوی) فقط با آب باران رشد می‌کنند نیز فعالیت دارد.
وی افزود: یکی از فعالیت‌های جدید شرکت کشت بافت گیاه‌افزا، طرح گلخانه‌های عمودی است که ۱۵۰ تا ۲۰۰ گونه صیفی‌جات و سبزیجات با ارتفاع محدود در آن قابل کشت است.
رییس هیات مدیره شرکت دانش‌بنیان «کشت بافت گیاه‌افزا» گفت: در این گلخانه‌ها، گیاهان با استفاده از نور مصنوعی و با گردش منبع آبی که منجر به مصرف آب بسیار پایین و کشت محصول بیشتر می‌شود پرورش داده می‌شوند.
وی با بیان اینکه پرداختن به کشت بهینه گندم و جو نیز در دستور کار این شرکت قرار دارد ابراز داشت: زیرساخت‌ها و منابع مالی لازم برای این کار وجود دارد.
عقب‌ماندگی در استفاده از سامانه‌های نوین آبیاری
میرزایی گفت: کشاورزی کشور از نظر سامانه‌های نوین آبیاری بسیار از جهان عقب است و هنوز باغ‌ها و زمین‌های کشاورزی بیشتر با روش سنتی آبیاری می‌شود گویا عمق بحران آب هنوز درک نشده است.
وی بیان کرد: کشاورزی در فضای آب هم محصولات کمتری نسبت به کشت گلخانه‌ای دارد و هم مصرف آب بسیار بالایی دارد بنابراین باید بیشتر به سمت کشت گلخانه‌ای برویم و کشاورزی محصولاتی که قابل کشت در گلخانه هستند، در فضای باز ممنوع شود.
به گفته وی، فعالیت در زمینه کشت بافت، هنوز شناخته شده نیست و وقتی درخواست تسهیلات از صندوق نوآوری و شکوفایی می‌کنیم، انتظار بازگشت سریع سرمایه و سود بانکی دارند در حالی که این کار حتی تا ۱۰ سال نیازمند کار هزینه‌بر است تا به سود برسد.
رییس هیات مدیره شرکت دانش‌بنیان «کشت بافت گیاه‌افزا» گفت: در مجتمع گلخانه‌ای ده‌ملا واقع در نزدیکی شاهرود، بر اساس قوانین جهادکشاورزی باید هزار متر مربع گلخانه تاسیس شود در حالی که این مجتمع چاه آب مستقل ندارد و حق آب آن مشخص نیست.
وی ادامه داد: این نظارت‌های سختگیرانه در مورد کشاورزی سنتی وجود ندارد درحالی که بیشتر آب در این نوع کشاورزی مصرف می‌شود.
توان رقابتی ایران در زمینه محصولات کشاورزی
میرزایی اظهار داشت: کمتر کشاورزی ریسک کار اصولی را می‌پذیرد در حالی که با این روش کشت می‌توان با میزان آب بسیار کمتر، چندین برابر محصول کشت کرد.
وی افزود: تنها حوزه‌ای که ایران می‌توان در آن با دنیا رقابت کند، کشاورزی است اما مدیریت این حوزه ضعیف است و با توجه به خشکسالی، اگر برنامه‌ریزی و مدیریت دقیق نباشد، در آینده مشکلات زیادی ایجاد خواهیم شد.
رییس هیات مدیره شرکت دانش‌بنیان «کشت بافت گیاه‌افزا» گفت: طی سال‌های گذشته، مقدار زیادی از آب، خاک، اشتغال و درآمدزایی به دلیل تنبلی و سیاست‌ها و قوانین ضعیف هدر رفته است.
وی بیان کرد: طرح گلخانه‌های عمودی از سال‌ها پیش در کشورهای اروپایی و حتی کشورهای عربی همسایه ایران آغاز شد و مورد توجه است اما در کشور ما هنوز رایج نیست.
میرزایی افزود: یکی دیگر از مزایای این گلخانه‌ها این است که می‌توان در تمام سال سبزیجات تازه داشت و همچنین این گلخانه‌ها تنها مصرف برق دارند که آن هم با انرژی‌های پاک و تجدیدپذیر قابل تامین است.
معطل ماندن طرح‌های دانش‌بنیان کشاورزی در ادارات
رییس هیات مدیره شرکت دانش‌بنیان «کشت بافت گیاه‌افزا» گفت: جهاد کشاورزی باید با کشت امتحانی، بهترین روش کشت و نوع محصول مناسب منطقه را پیدا کند و بر مبنای آن قانون‌گذاری کند.
وی افزود: برخی قوانین پاسخگوی نیازها نیست به طور مثال بر مبنای قانون در یک گلخانه فقط باید صیفی‌جات کشت کرد در صورتی که کشت قارچ هم ممکن است اما اجازه نمی‌دهند و این منطقی نیست.
میرزایی اضافه کرد: گاهی اعتبارات ملی برای طرح‌های دانش‌بنیان در اختیار استان قرار می‌گیرد اما چون کارشناسان علم و اطلاعات کافی برای تشخیص طرح‌های خوب را ندارند، با وجود ارایه طرح‌های دانش بنیان زیاد، اعتبار را به مرکز برمی‌گردانند و در اختیار شرکت‌های استان قرار نمی‌دهند.
بهره‌وری انتقال آب از طریق کانالهای سنتی فقط ۳۵ درصد است
مدیر آب و خاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی استان سمنان نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا برنامه‌های مدیریت آب و خاک استان سمنان را در سه بخش بلند مدت، میان مدت و کوتاه مدت تقسیم بندی کرد و گفت: با توجه به اینکه عمده مصرف آب در حوزه کشاورزی است، بهینه‌سازی مصرف آب در بخش کشاورزی، از جمله برنامه‌های بلندمدت در مدیریت آب و خاک استان سمنان محسوب می‌شود.
حسین شاهینی بیان کرد: مهمترین شاخص نشان دهنده بهینه‌سازی مصرف آب در بخش کشاورزی، شاخص «بهره‌وری» (راندمان) است که طی روند انتقال آب از منبع تامین کننده تا توزیع در مزرعه بررسی می‌شود و افزایش آن از برنامه‌های میان‌مدت مدیریت آب و خاک است.
وی با بیان اینکه در چرخه مصرف، تلفات آب در مراحل مختلف انتقال، توزیع و پخش آن در سطح مزرعه اتفاق می افتد افزود: اگر انتقال آب از منبع تا مزرعه با کانال های سنتی (خاکی) انجام شود، میزان تلفات آب زیاد است و بهره‌وری انتقال، فقط حدود ۳۵ درصد تخمین زده می‌شود.
اجرای ۱۰۰ طرح سامانه آبیاری نوین در استان سمنان طی سال گذشته
مدیر آب و خاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی استان سمنان گفت: توزیع آب از محل آبگیر تا مزارع سنتی، به روش‌های مختلفی از جمله روش جویچه‌ای، شیاری، کرتی و نواری صورت می‌گیرد که متوسط بهره‌وری در همه روش‌های سطحی، حدود ۶۵ درصد است.
وی بیان کرد: طرح سامانه‌های نوین آبیاری که شامل روش‌های آبیاری بارانی، موضعی و کم فشار می‌شود در دستور کار مدیریت آب و خاک قرار دارد و اعتبار مورد نیاز آن از محل اعتبارات ملی تامین می‌شود.
شاهینی افزود: طبق نظر محققان، بهره‌وری آبیاری در روش آبیاری بارانی حدود ۸۵ درصد و در روش آبیاری موضعی حدود ۹۰ درصد است.
وی اظهار داشت: در سال ۱۴۰۰، ۱۰۰ طرح سامانه آبیاری نوین به میزان ۳۲۰ هکتار با ۴۶ هزار و ۸۶۸ میلیون تومان از محل اعتبارات ملی انجام شد و یک هزار و ۵۰۰ هکتار نیز در حال اجرا است.
ایجاد ۶۶ هزار و ۹۰۰ مترمکعب استخر آبیاری در استان سمنان
مدیر آب و خاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی استان سمنان گفت: افزایش ۳۵ درصدی بهره‌وری آبیاری، توزیع یکنواخت آب در مزرعه، افزایش کمی و کیفی محصول تا ۳۰ درصد، جلوگیری از سله بستن و حفظ پوکی خاک، امکان انجام آبیاری همراه با کود پاشی و سم پاشی و کاهش مصرف کود و سم بیش از ۲۵ درصد و پیشگیری از رشد علف‌های هرز از جمله مزایای سامان نوین آبیاری است.
وی با بیان اینکه یکی از پیش نیازهای اجرای سامانه های نوین آبیاری، احداث استخرهای ذخیره آب است افزود: در سال ۱۴۰۰، عملیات ایجاد استخر ذخیره آب به میزان ۶۶ هزار و ۹۰۰ مترمکعب با چهار هزار و ۶۸۹ میلیون تومان از محل اعتبارات استانی و ملی اجرا شد.
شاهینی ادامه داد: همچنین طرح استخر شهید ساجدی روستای کلاته‌رودبار دامغان نیز با پنج هزار میلیون تومان از محل اعتبارات استانی اجرا شد.
وی با بیان اینکه روش به روز انتقال آب با لوله پلی اتیلن یا احداث کانال بتنی بهره‌وری را تا ۹۰ درصد افزایش می دهد افزود: مدیریت آب و خاک استان سمنان در سال ۱۴۰۰ طرح‌های شبکه های فرعی آبیاری و زهکشی حوضه مرکزی و احداث کانالهای آبیاری عمومی را به میزان ۱۲۰ کیلومتر با ۳۳۰ هزار و ۸۶ میلیون تومان انجام داد.
انجام ۱۱۰ هکتار عملیات تسطیح در استان سمنان به منظور افزایش بهره‌وری آبیاری
مدیر آب و خاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی استان سمنان با بیان اینکه اصلاح شیب مزارع تحت آبیاری نیز بر بهره‌وری آبیاری تاثیرگذار است افزود: سال گذشته ۱۱۰ هکتار عملیات تسطیح با اعتباری بالغ بر یک هزار و ۴۰۰ میلیون تومان از محل اعتبارات ملی و استانی انجام شد و ۸۲ هکتار دیگر نیز با یک هزار و ۵۰ میلیون تومان در دست اجرا است.
وی بیان کرد: با شناسایی قنات‌های استان، تهیه بانک اطلاعاتی از مشخصات و مطالعات لازم در خصوص مسایل و مشکلات این قنوات، عملیات اجرایی مانند طوقه چینی، کول‌گذاری، بغل‌بری، درپوش‌گذاری از محل اعتبارات استانی و ملی انجام می‌شود.
شاهینی با بیان اینکه ۱۰ درصد از آب مصرفی در بخش کشاورزی و شرب از قنات‌ها تأمین می‌شود افزود: در سال ۱۴۰۰ تعداد ۱۵۰ رشته قنات با اعتبار ۳۲۹ هزار و ۵۰۵ میلیون ریال از محل اعتبارات استانی، ملی و مصب سفر ریاست جمهوری مرمت و بازسازی شد.
کاهش ۵.۷ میلیون متر مکعب مصرف آب کشاورزی استان سمنان
مدیر آب و خاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی استان سمنان با بیان اینکه نقشه‌های مدیریت‌پذیر خاک و بانک ملی اطلاعات خاک توسط موسسه تحقیقات خاک و آب وزارت جهادکشاورزی در حال پیگیری و انجام است گفت: اعتبار مورد نیاز برای فاز نخست مطالعات خاکشناسی استان سمنان حدود ۲ میلیارد تومان برآورد می‌شود که پس از تامین و تخصیص انجام خواهد شد.
وی ابراز داشت: در یکسال اخیر با توجه به اقدامات انجام شده حدود پنج و هفت دهم میلیون متر مکعب مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی استان انجام شده است.
شاهینی افزود: کارشناسان متخصص با حضور مستمر در محل اجرای طرح‌های زیربنایی بر حسن اجرای آنها نظارت دارند و با روشنگری و ارایه راهحلهای عملیاتی، موجبات افزایش بهره‌وری آبیاری را فراهم می‌کنند.
تجهیز ۸۰ درصد از چاههای آب کشاورزی استان سمنان به کنتور هوشمند
همچنین معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای سمنان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا بیان کرد: استان سمنان بر خلاف بسیاری از استان‌ها با چالش چاه غیرمجاز در کشاورزی مواجه نیست بلکه میزان برداشت مازاد بر عدد مندرج در پروانه چاه یا به عبارتی اضافه برداشت آب چالش اصلی این حوزه بود.
حمید احسانی گفت: به منظور برطرف شدن این چالش، طرح نصب کنتورهای هوشمند از سال ۱۳۹۵ آغاز شد و تا کنون ۸۰ درصد از چاه‌ها به این کنوتورها مجهز شدند که قطعا در مدیریت مصرف و پیشگیری از کاهش سطح آب چاه‌ها تاثیر بسزایی دارد.
وی افزود: برخی از کشاورزان به مصرف آب زیاد و شرایط پرآبی عادت دارند به همین دلیل در این مدت گاهی تخلفات و دستکاری کنتورهای هوشمند مشاهده شد.
بازنگری مجوز بهره‌برداری ۴۰ درصد چاههای استان سمنان
معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای سمنان با بیان اینکه شارژ سهمیه کنتورها از ۲ سال گذشته آغاز شد گفت: هنوز برای قضاوت اینکه این طرح تا چه میزان در حفاظت از منابع آب چاه‌ها موثر است زود است اما به وضوح تاثیر قابل توجهی خواهد داشت.
وی افزود: بر پایه دستورالعمل شورای عالی آب و طرح اصلاح و تعدیل چاههای کشاورزی در کل کشور، مجوز بهره‌برداری از آب چاه‌ها دایمی نیست و می‌تواند بر اساس شرایط بازنگری شود.
احسانی ادامه داد: از ۲ سال گذشته بازنگری پروانه بهره‌برداری از چاههای استان سمنان آغاز شد و تا کنون ۴۰ درصد از پروانه‌ها اصلاح شد و باقی نیز در حال بررسی است.
برای حفظ منابع آبی چاره‌ای جز سختگیری و اعمال محدودیت نیست
معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای سمنان گفت: با اقدامات به عمل آمده، سالانه تقریبا سه تا پنج میلیون مترمکعب از اضافه برداشت چاههای استان سمنان کاسته شده و روند افت سطح آب چاه‌ها سرعت کمتری پیدا کرده است.
وی ابراز داشت: امید می‌رود با تداوم مدیریت منابع آبی، نه تنها از سطح آب چاه‌ها کاسته نشود، بلکه رو به افزایش نیز باشد.
احسانی افزود: ممکن است قوانین شرکت آب منطقه‌ای به نظر کشاورزان سختگیرانه و آزاردهنده باشد اما برای حفاظت از منابع آبی چاره‌ای جز این محدودیت‌ها نیست.
معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای سمنان گفت: کشاورزان آگاه باشند که اگر تمایل دارند باغ یا زمین کشاورزی و امکان استفاد از آن برای فرزندانشان باقی بماند، لازم است با این قوانین همراهی کنند و در صرفه‌جویی آب همکاری داشته باشند.
سخن پایانی
خشکسالی و شرایط بحرانی منابع آبی، بسیار جدی‌تر از آن است که به نظر می‌آید، ضروری است با همراهی و احساس مسوولیت کشاورزان و مدیریت سریع و علمی مسوولان همین امروز فکری اساسی به حال این چالش کرد. در غیر این صورت، در آینده‌ای نه چندان دور، زندگی در این سرزمین زیبا ممکن نخواهد بود.
برچسب‌ها وزارت جهاد کشاورزی سازمان حفاظت محیط زیست کشت گلخانه ای سمنان کم آبی خاک شور شرکت دانش بنیان آبیاری اراضی کشاورزیمنبع: ایرنا
کلیدواژه: وزارت جهاد کشاورزی سازمان حفاظت محیط زیست کشت گلخانه ای سمنان کم آبی خاک شور شرکت دانش بنیان آبیاری اراضی کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی سازمان حفاظت محیط زیست کشت گلخانه ای سمنان کم آبی خاک شور شرکت دانش بنیان آبیاری اراضی کشاورزی رییس هیات مدیره شرکت دانش بنیان میلیون تومان از محل اعتبارات گفت و گو با خبرنگار ایرنا محل اعتبارات استانی سامانه های نوین آبیاری مدیریت آب و خاک خاک استان سمنان استان سمنان مصرف آب کشاورزی بهره وری آبیاری بخش کشاورزی کشت گلخانه ای اعتبارات ملی طور مثال سال ۱۴۰۰ مصرف آب کاهش مصرف انتقال آب سمنان گفت سال گذشته گلخانه ها منابع آبی آب چاه ها کشت و کار انجام شد منابع آب آب بسیار آغاز شد
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۱۳۸۲۹۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ارائه تکنولوژی‌های بومی در بخش کشاورزی/ رفع مشکل صادرات با آفتکش زیست‌سازگار
به گزارش خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا، کشاورزی رایج نقش بسیار مهمی در بحران آب دارد؛ طی چند دهه اخیر رشد جمعیت و توسعه فعالیت‌های کشاورزی، کشت محصولات با مصرف آب بالا و بازده اقتصادی پایین، الگوی کشت نامناسب و... باعث شده‌اند تا فاصله بین نرخ تجدید و بهره‌برداری از آبخوان‌ها و میزان خشکسالی در ایران افزایش پیدا کند.
علاوه بر آن، کشاورزی رایج به علت استفاده از سموم شیمیایی، کیفیت خاک را نامرغوب ساخته است؛ متأسفانه طی سال‌های اخیر با ورود قاچاق نهاده‌هایی کشاورزی از کشور چین که اغلب کارایی مؤثری ندارند یا تاریخ مصرف‌شان گذشته است، مسئله آلودگی زمین‌های کشاورزی دو چندان شده است.
تنها راه برون رفت از این مسائل، استفاده از کشاورزی مدرن است. امروزه تکنولوژی‌ها و ابزارهای نوین کشاورزی می‌توانند عملکرد و کارایی مزارغ و باغ‌ها را افزایش دهند. پژوهشگران ایرانی نیز با ورود به این حوزه سعی کرده‌اند باری از مشکلات این بخش بردارند.
در ادامه به چند نوع از این تکنولوژی‌ها و روش‌ها می‌پردازیم؛ تکنولوژی‌هایی که توسط پژوهشگران و نخبگان دانشگاهی ساخته شده‌اند؛ اما آنها برای اجرای این طرح‌ها با مشکلات عدیده‌ای مواجه‌اند که تحقق آن حمایت‌های بیشتر دولت را می‌طلبد.
رفع مشکل صادرات با تولید آفتکش زیست سازگار
بازگشت محموله‌های صادراتی محصولات کشاورزی ایران به علت باقیمانده سموم غیراستاندارد خسارت سنگینی به تولیدکنندگان و صادرکنندگان وارد می‌کند اما یک گروه از پژوهشگران ایرانی برای رهایی از این مشکل، راه حلی‌اندیشیده‌اند.
اکنون پژوهشگران یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان مستقر در دانشگاه تربیت مدرس درزمینهٔ تولید و طراحی فرمولاسیون آفت‌کش‌های زیست سازگار، تولید داروی بیماری واروازیس، تولید ترکیبات جلب‌کننده مگس‌های میوه، تولید گوگرد وتابل کنترل‌کننده آفات و عوامل بیمارگر گیاهی، تولید آفتکش از پسماندهای گیاهی، تولید ترکیبات بهبوددهنده کارایی آفت‌کش‌ها، تولید کودهای هدفمند فعالیت دارند. آنها آفتکش زیست سازگاری تولید کرده‌اند که تأییدیه لازم را از سازمان حفظ نباتات دارد و می‌تواند مشکل بازگشت محموله‌های صادارتی محصولات کشاورزی را برطرف کند.
سعید محرمی پور، استاد دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس، مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان درباره این محصول به خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا گفت: باقیمانده سموم کشاورزی مشکلات زیادی برای صادرات محصولات گلخانه‌ای ایجاد کرده است. مسئله‌ای که بارها باعث برگشت بسیاری محصولات به ایران شد و کشاورزان به‌این‌علت زیان زیادی متضرر شدند. مجموعه ما در این راستا، اقدام به تولید این محصول کرده است. محصولی که مهمترین آفت گلخانه‌های کشور_ کنه تارتن دو لکه‌ای _را می‌کشد. بالشتک مرکبات_یکی از آفات کلیدی مرکبات_ را نیز به ثبت رسانده‌ایم.
وی افزود: هرچند این سموم آفت‌های کشاورزی را از میان می‌برد و مشکل برگشت محصولات صادراتی را برطرف می‌کند اما هنوز به‌طور محدود وارد بازار شده است. اکنون بحث تجارت سموم و قدرتی که شرکت‌های تولیدکننده سموم دارند، روی مبحث قیمت تمرکز دارند. قیمت این محصول از آفت‌کش‌های شیمیایی گران‌تر است ازاین‌رو حمایت دولت را می‌طلبد.
استاد دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس خاطرنشان کرد: یکی از انتقادهای بزرگ من به مجموعه جهاد کشاورزی این موضوع است. جهاد کشاورزی اظهار می‌کند، تا مرحله ثبت محصول به شما کمک کرده‌ایم، پس‌ازآن دیگر ارتباطی به ما ندارد، شما باید خودتان بازاریابی کنید و محصولتان را بفروشید. معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان نیز در قالب وام، تسهیلاتی ارائه می‌دهد اما مشکل اصلی ما پول نیست. ما حاضریم پول بدهیم اما بازار مناسبی برای ما فراهم شود.
وی تأکید کرد: وظیفه اصلی مجموعه ما تولید، ثبت و رساندن آن به بازار است. پس‌ازآن باید شرایط لازم برای ورود به بازار مهیا باشد. در این مرحله باید حاکمیت ورود پیدا کند و مشکلات و مسائل این بخش را برطرف کند.
استاد دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس اظهار کرد: اکنون سم‌هایی که در بازار وجود دارند، سم‌های وارداتی هستند که عمدتاً از کشورهایی مانند چین و هند وارد کشور می‌شوند. محصولاتی سرطان‌زا که حلال زایلیم دارند؛ محصولی که تعادل محیط‌زیست را به هم می‌زند اما محصول تولیدی شرکت ما زیست سازگار است و خطری برای انسان و حیوان و محیط‌زیست ندارد.
مقابله با بحران بی‌آبی با طراحی سامانه هوشمند کشاورزی
امروزه بخش کشاورزی با کاهش فزاینده منابع پایه کشاورزی مانند آب، خاک و تنوع زیستی، با چالش‌های زیادی مواجه است؛ مسائلی که منجر به کاهش ظرفیت تولید محصولات کشاورزی شده‌اند. بدون شک استفاده از فناوری‌های نوین و هوشمند می‌تواند بسیاری از مشکلات این حوزه را برطرف سازد.
پژوهشگران یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان به‌منظور رفع این مشکلات اقدام به طراحی و ساخت سامانه یکپارچه هوشمند کشاورزی کرده است؛ طرحی که در ۴ شهرستان استان البرز در ۲۰۰ هکتار با موفقیت انجام‌شده است.
محمدرضا مستوفی، عضو هیئت‌علمی مؤسسات تحقیقات فنی و مهندسی، مجری این طرح درباره این سامانه به خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا گفت: طراحی سخت‌افزار و نرم‌افزار این سامانه باهمت پژوهشگران این مجموعه ساخته‌شده و کاملاً بومی است. تمامی مراحل تولید محصول نیز از خاک‌ورزی تا برداشت کاملاً به‌صورت هوشمند انجام می‌شود.
وی افزود: در این سامانه ۴ حس‌گر رطوبت خاک، درجه حرارت خاک، دمای محیط و سرعت باد بکار گرفته‌شده است؛ با به‌کارگیری از این سنسورها، سامانه اعلام می‌کند چه زمانی و با چه رطوبت خاکی کشاورز می‌تواند عملیات خاک‌ورزی را انجام دهد. همچنین در چه درجه حرارتی می‌تواند عملیات کاشت و در چه سرعت بادی و رطوبتی عملیات داشت و برداشت را با کمترین میزان تلفات و ضایعات انجام دهد.
عضو هیئت‌علمی مؤسسات تحقیقات فنی و مهندسی خاطرنشان کرد: همچنین برای این سامانه یک پنل خورشیدی برای شارژ باطری تعبیه‌شده است؛ این پنل خورشیدی تا پنج روز می‌تواند برق موردنیاز باطری را تأمین کند.
وی تصریح کرد: این محصول نمونه مشابه داخلی ندارد. نمونه مشابه خارجی آن نیز با چهار برابر هزینه وارد می‌شود؛ نمونه مشابه خارجی با سه هزار و پانصد الی ۴ هزار یورو وارد ایران می‌شوند. همچنین اطلاعات اولیه و سرور این داده‌ها نیز در اختیار شرکت داخلی است اما اطلاعات اولیه و سرور محصولات خارجی در اختیار شرکت‌های خارجی قرار دارد.
مستوفی تأکید کرد: اکنون برای تأمین قطعات این سامانه با مشکل مواجه نیستیم و می‌توانیم این سامانه را به تولید انبوده برسانیم. در نظر داریم با حمایت معاونت علمی و فناوری و معاونت زراعت وزارت کشاورزی این سامانه برای یک‌میلیون هکتار زمین کشاورزی مورداستفاده قرار بگیرد.
وی به مشکلات اجرای این طرح اشاره کرد و در این خصوص گفت: ابتدا برای اجرای این طرح باید دقیق باشیم و هوشمند عمل کنیم. اکنون با توجه به اینکه ابر چالش کشور مسئله آب است، باید محصولی تولید کنیم که تلفات کمتری آبی داشته باشند ازاین‌رو باید در زراعت، گلخانه‌ها و باغ‌ها از چنین محصولاتی استفاده کنیم تا میزان تلفات کشاورزی و آبی کشور به حداقل میزان خود برسد. طبق برآوردی که ما از استان البرز داشتیم این سامانه ۳۵ تا ۴۰ درصد افزایش بهره‌وری و ۱۵ تا ۲۰ درصد افزایش عملکرد داشت.
عضو هیئت‌علمی مؤسسات تحقیقات فنی و مهندسی افزود: در حال حاضر ۵. ۸ میلیون اراضی زراعی و باغی داریم و۵.۱۸میلیون هکتار از کل اراضی کشور قابل کشت است. ۵۰ درصد از این اراضی قابل هوشمند سازی با این سامانه رادارند. امیدواریم با حمایت معاونت علمی و وزارت کشاورزی بتوانیم بخش بزرگی از مشکلات حوزه کشاورزی را برطرف سازیم.
افزایش تولید و نظارت بر محصولات با کمک پهپادها
پهپادها ازجمله فناوری‌هایی محسوب می‌شوند که در بخش کشاورزی می‌توانند کمک شایانی به بهینه‌سازی عملیات کشاورزی، افزایش تولید محصول و نظارت بر رشد محصول داشته باشند. ضمن سهولت در سم‌پاشی، حسگرها و قابلیت‌های تصویربرداری دیجیتال این پهپادها می‌تواند تصویر غنی‌تری از مزارع به کشاورزان ارائه دهد.
پژوهشگران یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان ایران توانسته است با استفاده از دانش روز دنیا با بهره‌مندی از نخبگان و متخصصان رشته‌های هوافضا، الکترونیک، مخابرات و مهندسی صنایع، پهپادهاهای کشاورزی چندمنظوره تولید کند؛ پهپادی که می‌تواند به‌عنوان سم‌پاش، بذرپاس و کودپاش استفاده شود و طیف وسیعی از نیازهای کشاورزان را پوشش دهد.
حسین طاهری، یکی از مدیران این مجموعه دانش‌بنیان در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا گفت: پژوهشگران این شرکت موفق به طراحی و تولید انواع پهپادهای غیرنظامی شده‌اند. یکی از محصولات تولیدی این مجموعه، پهپادهای باقابلیت تصویربرداری است. این پهپاد مجهز به دستگاه دوربین طیف سنچی و اپتیکال است که می‌تواند شکستگی لوله‌های نفتی، پارگی خطوط ارتباطی و برق، سرشماری حیوانات محیط‌زیست و... را مشخص کند.
وی افزود: محصول دیگر این مجموعه نیز پهپادهای ویژه بخش کشاورزی است که کاربرد محلول پاشی ( سم‌پاشی و کودپاشی) و…… دارد. این پهپاد دارای سه مخزن ۱۲ لیتری، ۱۸ لیتری و ۳۰ لیتری است. این پهپادها بنابر نوع مخزنی که دارند و دستگاه‌هایی که روی آنها نصب شده است، می‌توانند در مدت‌زمان کوتاهی زمین‌های کشاورزی را سم‌پاشی، کودپاشی، بذرپاشی کنند. کنترل و مرقابت از مزارع از دیگر کاربردهای این پهپادهاست.
طاهری خاطرنشان کرد: هرچند این شرکت تنها تولیدکننده پهپادهادهای غیرنظامی است که مجوز لازم را از سازمان هواپیمایی کشور دریافت کرده و کیفیت این محصول با نمونه‌های مشابه خارجی برابری می‌کند اما اکنون برای تولید این پهپادها با یک سری مشکلات مواجه هستیم. بزرگ‌ترین مشکل ما در ارتباط با بحث مواد اولیه، بازار فروش، قوانین صادرات است. در بحث اخذ مجوزها نیز سختگیری‌های زیادی اعمال شده بود که شکر خدا توانستیم این موانع را برطرف کنیم و مجوزهای لازم را بگیریم.
رونق بخش کشاورزی با به‌کارگیری از توان نخبگان
نقش بخش کشاورزی در تأمین امنیت پایدار غذایی و سلامت و کاهش وابستگی به خارج از کشور بی‌بدیل است و استفاده از ظرفیت شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان و فناور و نخبگان می‌تواند در رونق این بخش نقش بسیاری داشته باشد. درحالی‌که بنابر گفته ارژنگ جوادی، قائم‌مقام دبیر ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان غذا و کشاورزی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان از مجموع ۹ هزار شرکت دانش‌بنیان کشور تنها ۵۲۴ شرکت دانش‌بنیان(۶ درصد) با احتساب تجهیزات در بخش‌های مختلف کشاورزی ازجمله زراعت، دام و طیور، منابع طبیعی و شیلات فعال هستند و شرکت‌های دانش‌بنیان در بخش کشاورزی در حوزه‌هایی مانند آب، هسته‌های اولیه شیلات، هسته‌های اولیه طیور و دام کمتر حضور دارند. علت اصلی آن را نیز باید در معرفی نشدن ظرفیت‌های بخش کشاورزی برای ورود علم، فناوری و سرمایه‌گذاری جستجو کرد.
چندی پیش ستاد غذا و کشاورزی معاونت علمی و فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ایران، رویدادی تحت عنوان برترین‌های دانش‌بنیان بخش کشاورزی برگزار کرد. جوادی، به‌عنوان دبیر برگزاری این رویداد بر ضرورت هدایت شرکت‌های دانش‌بنیان به بخش‌های موردنیاز کشاورزی و حمایت این ستاد از شرکت‌های دانش‌بنیان تأکید کرد. امید است با هدایت شرکت‌های دانش‌بنیان به این بخش، مشکلات بزرگ این حوزه که اکنون کشاورزان و باغداران با آن مواجه‌اند برطرف شود.
انتهای پیام/
جاده کندوان یک طرفه شد